Osmanlılar zamanında dekorasyon amaçlı kullanılan yazı türü hangisidir?
Osmanlılar zamanında dekorasyon amaçlı kullanılan yazı türü hangisidir?
Osmanlılar zamanında dekorasyon amaçlı kullanılan yazı türü, hat yazısıdır.
Hat yazısı (Hat sanatı) nedir?
Hat sanatı Osmanlıdan günümüze kadar gelen ve Arap harfleri çerçevesinde oluşmuş bir güzel yazı yazma sanatıdır.
Bu sanat türü, yazı ve çizgilerle icra edilmektedir. Hat sanatının ortaya çıkışı 6. yüzyıl ile 10. yüzyıl arasına denk gelir.
Hattat nedir?
Hat sanatı ile uğraşan kişiye hattat denir.
Hat sanatı malzemeleri nedir?
- Makas
- Yazı takımı
- Aharlı kağıt
- Mürekkep
- Kalemtraş
- Kalemdan (kalem kutusu)
- Lika (Mürekkebe katılan has ipek)
- Hokka (İçine mürekkep konulan küçük kap)
- Mühre (Kağıda düzlük vermekte kullanılan camdan malzeme)
Hat sanatı yazı türleri nelerdir?
Kufi
Bu hat sanatı türü, Hz. Ali’nin Kufe’yi siyasi merkez olarak seçmesiyle gelişmiştir. Yazı biçimi olarak köşeli, çetin denilebilecek bir üsluba sahiptir. Kufi yazı türü, ayrıca İslam coğrafyasındaki en eski yazı türüdür.
Sülüs
Üçte bir anlamına gelen bu yazı türü, yumuşak ve tatlı bir görünüme sahiptir.
Sülüs adının, yazılan bir harfin üçte iki nispetinde düzlük, üçte bir nispetinde yuvarlaklığı haiz olmasından kaynaklandığı rivayet edilir. Bu yazı türü, özellikle kitap unvanlarının, kıt’aların ve levhaların yazılmasında kullanılmıştır.
Nesih
Bu yazı türü Sülüs’e çok benzemektedir. Hatta Sülüs yazının küçük boyutlarda yazılmış halidir. Nesih, kelime anlamıyla bir şeyi ortadan kaldırmak anlamına gelir.
Nesih yazı türü, kıvrak ve latif bir tarza sahiptir, bu nedenle Kur’an yazımında zamanla Kufi yazı terk edilmiş ve Nesih tercih edilmiştir.
Hat sanatı nasıl yapılır?
Arap harfleri ile yapılmakta olan bu sanat türünde, hattat kendi kafasında nasıl bir şey hayal eder yahut canlandırırsa bunu Arap harfleri ile yazıya dökmesi şeklinde gerçekleştirir.
Bu kişinin yaptığı ilk şey yazmayı planladığı Arap harfleri kafasında tasarlamaktır. Sonrasında hattat yazacak olduğu Arap harflerini kendi zevkine göre kağıdın üzerine yansıtarak sanatını icra eder.
Hat tablosu nedir? Hat tabloları ve kalifrafi tablolar arasındaki farklar nelerdir?
Hat sanatıyla hazırlanmış tablodur.
Hat tablolar ve kaligrafi tabloların stil bakımından bazı farklılıkları bulunur.
Hat sanatı tablolarda yalnızca Arap alfabesi kullanılması ve hat sanatında yazının sağdan sola devam etmesidir.
Ayrıca bu tablolarda dini motifler, ayetler ve yazılar ön planda bulunmaktadır.
Kaligrafide ise genelde Latin harfleri kullanılır ve soldan sağa okunan, yani öz dilimizdeki gibi yazı tarzı kullanılmaktadır.
En çok tanınan hattatlar kimlerdir?
- Kazasker Mustafa İzzet Efendi,
- Abdulkadir Saynaç,
- Sami Efendi,
- Neyzen Emin,
- Hamit Aytaç,
- Şeyh Hamdullah,
- Ahmed Karahisari,
- Hafız Osman,
- Mustafa Rakım,
- Mahmut Celaleddin Efendi