tarafından Engelliler haftası ile ilgili yazı, dünya engelliler haftası ne zaman kutlanır, dünyada engellilik bilinci için gerçekleştirilen etkinlikler nelerdir?
Engelliler haftası ile ilgili yazı (Dünya engelliler haftası ne zaman kutlanır?)
Dünya engelliler haftası 10-16 Mayıs tarihlerinde kutlanır ve engellilerin de herkes gibi hayata katılabilmesine dikkat çekilen bir haftadır.
1992 Yılında Birleşmiş Milletler tarafından ilan edilmiş ve Birleşmiş Milletler’e üye 156 ülke tarafından çeşitli etkinliklerle kutlanmıştır.
Dünya engelliler haftasında hangi etkinlikler düzenlenmektedir?
Bu hafta boyunca engellilerin yaşadığı sorunlara dikkat çekilmektedir. Okullarda engelli olmakla ilgili şiirler okunur ve engelliliğe neden olan olaylar hakkında bilgi verilir.
Engelliler koordinatörlükleri engelliler için çeşitli etkinlikler düzenlemekte ve belediyeler engellilerle iletişime geçerek onları bu etkinliklere davet etmektedir.
Engelliler vakıfları da engelliler hakkında halkı bilgilendirmek için çalışır, konferans ve sempozyumlar düzenler.
Önemli olan engellilerin sadece engelliler haftasında hatırlanmaması, hayata dahil edileceği için her olayda kendilerine danışılması gerektiğidir.
Engellilik konusunda herkes bilgilendirilmeli ve engellilerin bu dünyaya ve kendilerine katkı sağlayabileceğini unutmamalıdır.
Engelliler toplumla bütünleştiklerinde kendilerini daha mutlu ve güvende hissederler.
Bir kariyerleri olduğunda, hem kendileri hem de aileleri onlarla gurur duyarlar, kendileri ve toplum için faydalı olabilirler.
Dolayısıyla engellileri dışlamak ve toplum dışında bırakmak hem engelliye hem de topluma göz ardı edilemeyecek büyük zararlar vermektedir.
Dünya engelliler haftası’nın önemi nedir?
Engelliler haftası, halkın engellilik konusundaki farkındalığının artmasına yardımcı olur, engellileri bir araya getirir. Vakıflar bu hafta kendileri ve engellilere yönelik hizmetleri hakkında konuşma fırsatı buluyor.
Engellilik haftasının günleri nelerdir?
Toplumun tüm engelliler hakkında bilgilendirildiği bir hafta olmasının yanı sıra haftanın her günü için ayrı bir engel grubu bulunmaktadır.
Eğer bu haftanın günlerini listelersek,
- 10 Mayıs Engelliler Haftası’nın açılışı
- 11 Mayıs Kör ve görme engelliler günü
- 12 Mayıs işitme ve konuşma bozuklukları günü
- 13 mayıs ortopedik engelliler günü
- 14 Mayıs zihinsel engelliler günü
- 15 Mayıs savunmasız yaşlılar ve çocuklar günü
- 16 Mayıs dünya engelliler haftasına genel bakış
Türkiye’de engelli hakları nelerdir?
Engelli hakları, mevcut engel durumu nedeniyle engellilerin, engelsiz bireyler gibi eşit haklara erişiminin sağlanması için engellilere verilen pozitif ayrıcalık sağlayan haklara verilen genel addır.
Türkiye’de kanunen verilmesi zorunlu temel hizmetler
2013 tarihli resmi gazete uyarınca, daha önceki bazı resmi tanımlarda geçen; özürlü, sakat veya askere uygun değildir gibi ibareler yerine engelli ibaresinin kullanılması kanuna bağlanmıştır.
Çevresel mimari erişim hakkı
Türkiye’de, belediyeler 572 sayılı kanun hükmünde kararname gereğince engellilere uygun düzenlemeleri standartlara uygun olarak yapmak zorundadır.
İmar Mevzuatına fiziksel engellerin kaldırılmasıyla ilgili hükümler eklenmiştir.
Buna göre, kaldırımlar, yaya yolları, konutlar ve umumi binalar engellilerin ulaşabilirliğine uygun olarak yapılmak durumundadır.
Ulaşım hakkı
Toplu taşımada engellilere bir takım indirimler uygulanmaktadır. Belediyeler ve belediyelerin kurdukları birlik, müessese ve işletmeler otobüs benzeri karayolu üzerinden yapılan toplu taşıma araçlarında, %40 oranında engelli olduğunu belgeleyen kişiler üzerinden %30 indirim uygulamak zorundadır.
Demiryolu ulaşımında %40 ve üzeri engellilere %50, %50 ve üzeri ağır engellilerden ise ücret talep edilmez.
Bazı havayolu şirketleri de, engelli yolculara indirim uygulamaktadır.
Engelliler için özel araçlar
Ortopedik engelliler için araç alımlarına getirilen yasal kolaylıklar da sağlanmaktadır. Günlük ulaşımda engellinin ulaşım ihtiyacı için ithal edilen araçlardan hiçbir şekilde gümrük vergisi talep edilemez.
H sınıfı sürücü belgesine sahip olan özürlüler yurt içinden aldıkları özel tertibatlı otomobillerde, katma değer vergisi indiriminden yararlanmakta ve taşıt alım vergisinden muaf tutulmaktadır.
Ortopedik engellilere otomobil tipi araç alımlarında engel durumuna göre aracı hareket ettirici düzenek yer alan kullanıma uygun hale getirilmiş araçlardan özel tüketim vergisi alınmaz.
Yıllara göre ÖTV Engelli araç limiti
%90 ve üzeri engeli olan kişiler için ÖTV indirimi uygulanmaktadır. %90 ve altı engeli olan engelliler için, engelli raporu açıklama kısmında kişinin araç kullanmasını engelleyen durumlar belirtilerek “Özel tertibatlı araç kullanabilir” ifadesi yer alması durumunda ÖTV indirim hakkı mevcuttur.
Engellinin eğitim ve kültür hakkı
Ortaöğretimde, işitme engelli öğrenciler meslek liselerine sınavsız yerleştirilebilmektedir.
Yüksek eğitim kurumuna girmeye hak kazanan öğrenciler, valilik bünyesindeki Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı’ndan Başbakanlık Bursu ve yardımcı ders araç gereçlerin temini konusunda destek alabilir.
Kredi ve Yurtlar Kurumu, %40 ve üzerinde engelli olduğunu belgeleyen öğrencilere öncelik tanır ve harç üzerinden %50 indirim yapar.
Halk Eğitim Merkezleri’nde çeşitli mesleki eğitim programı alan ve %40 ve üzeri engellilerden, herhangi bir ücret alınmaz.
Devlet Tiyatroları, engellilerden ücret talep etmez. Ayrıca engelli tiyatrosu, Kültür Bakanlığı’ndan maddi destek almaktadır. Özel tiyatro ve sinemalarda da engelliler için indirim uygulanmaktadır.
Eğitim
2005 tarihli ve 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun ve 2012 tarihli 28173 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Engellilik Ölçütü, Sınıflandırması ve Engellilere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelik uyarınca engelli olduğuna dair raporu ilgili yükseköğretim kurumuna sunan öğrencilerin ödemesi gereken öğrenim ücreti tutarlarından, engellilik oranı kadar indirim yapılmaktadır.
Ülke genelinde, Milli Eğitim Bakanlığı zihinsel özürlü çocukların eğitim uygulamaları yönetmeliğince düzenlenen eğitilebilir zihinsel engelliler meslek okulları bulunmaktadır.
Açık öğretim ve Uzaktan öğretim programları
Anadolu Üniversitesi Senatosu kararı gereğince engelli oranı %40 ve daha fazla olan öğrenciler bu durumlarını engelli olduğuna dair “Sağlık Kurulu Raporu” ile belgelendirmek kaydıyla “Öğretim Gideri”ni ödemeyeceklerdir.
İletişim hakkı
Özel iletişim vergileri ilgili kanunun maddesi gereği engellilerden talep edilmez bu sayede özel hizmet veren firmalar %50 ye varan indirimler yapabilmektedirler.
Türk Telekom, sabit telefonlar için %40 ve üzeri engelliler için indirimli Sosyal Tarife Paketi uygulamaktadır.
Cep telefonu operatör şirketleri de %40 ve üzeri engelliler için indirimler uygulamaktadır.
Sabit internet hatları için de engellilere indirim uygulanmaktadır.
İş ve istihdam
Özürlü Memur Seçme Sınavı
3 Ekim 2011 tarihinde yayımlanan yönetmelik gereği tüm kamu kurum ve kuruluşlarına özürlü memur alımları seçme Sınavı ve lise mezunu olamamış adaylar için kura sistemi ile atamalar yapılacaktır.
