tarafından 
Ebe yardımcılığı nedir? Görevleri ve iş imkanları, pozisyonun görevleri, nerede çalışabilir? Sorumlulukları, mesleğin gerektirdiği özellikler, eğitimi, çalışma alanları ve iş bulma olanakları
Ebe yardımcılığı nedir?
Ebe yardımcılığı ,sağlık meslek liselerinin ebe yardımcılığı bölümünden mezun olan annelere ve ailelerine yardımcı elde eden, ebenin yönlendirmesi ve nezarete altında çalışan şahsa denir.
Ebelerin annelere ve bebeklere sağlamış olduğu bakımı tamamlar.
Ebe yardımcısı nasıl olurum?
Sağlık meslek liselerinin ebe yardımcılığı bölümünü bitirmek gerekmektedir.
Ebe yardımcılığı için lüzumlu beceriler ve şahsi özellikler nelerdir?
- sevecen ve sabırlı olması
- hayatın her kesiminden insanlarla çalışabilmesi
- diğer insanların hayat tarzlarını kabul etmesi
- fiziksel olarak makul olması
- öngörülemeyen durumlarla başa çıkmak için esnek ve uyarlanabilir olması
- talimat ve prosedürleri takip edebilmesi
- doğumda hazır bulunmaya hevesli olması
- baskı altında çalışabilmesi
- diğer insanların duygularıyla başa çıkabilmesi gibi şahsi özellikleri haiz olması gerekmektedir.
Ebe yardımcılığı pozisyonunun görevleri (Ebe yardımcısı ne iş yapar?)
Gebelik, doğum ve doğum sonrası dönemde gebenin günlük aktivitelerinin yerine getirilmesi ve beslenme programının uygulanması, günlük hayat aktivitelerinin yerine getirilmesi.
Ayrıca annelerin ve bebeklerin temizlik, yönetim ve şahsi bakımına yoğunlaşan bir takım rolü getirir.
Gebenin muayeneye hazırlığını yapar.
Alınan kan, doku örneklerinin laboratuvara gönderilmesini sağlar.
Kadınların üreme sağlığı konusu ile alakalı kayıtlarını tutar.
Gebelik öncesi gebeliğe hazırlık eğitim ile anne-babalığa ve doğuma hazırlık programının uygulanmasına yardımcı olur.
Doğum esnasında Annenin doğum ağrısı ve doğum korkusuyla başa çıkması için yardımcı olur.
Doğum sonrası dönemde; anneye bebek bakımı ve emzirme konusu ile alakalı yardımcı olur, Anne ve bebeğin genel sıhhat halinde farklıılık olursa ebeye malumat verir.
Malzemelerin dezenfekte edilmesi ve temizliğiyle ilgilenir.
Çalıştığı ünitenin kullanıma hazır bulundurulmasında vazife alır.
Ebe yardımcılığı çabalama ortamı ve iş bulma imkanları nelerdir?
Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafınca olması ihtiyaç duyulan ebe yardımcısı 2023 yılı hedefi 13.000’dir. Yani 1000 şahsa düşen ebe yardımcısı sayısı 0,15 hedeflenmektedir.
Bu mevzuyla alakalı ilgili bölümlerin alması ihtiyaç duyulan talebe rakamları Sağlık hizmetleri genel müdürlüğü tarafınca planlanmaktadır.
Sağlık Bakanlığı, ilaveten giderek artan iş garantili sıhhat meslek liseleri için yeni bir düzenleme yapmıştır.
Açılan meslek liselerinin yetiştireceği ebelerle 2023 yılında, bakanlığın gereksinim duyan hemşire sayısının 2 kat fazlası yetişeceği için bakanlık bu kapsamda artık liseden mezun olan ebe ile lisans / önlisans mezunu ebeye kademelendirme farkı getirmiştir.
Alınan yeni karar çerçevesinde, sıhhat meslek liselerine kayıt olan ebelere ‘ebelik’ yetkisi değil, ‘yardımcı ebelik’ statüsü verilmiştir.
2 ya da 4 senelik lisans mezunlarına ise, ‘ebelik’ statüsü verilmiştir.
Yani bu alanda kariyer yapmak isteyen kişiler için aşağıdaki eğitim kademelerine göre kariyerlerini planlama imkanı sunmuştur.
Hemşire yardımcılığı (sağlık meslek lisesi mezunları)
Hemşire (2-4 senelik lisans mezunları)
Ebe yardımcıları nerede çalışabilir?
Ebe yardımcılığı programından mezun olanlar; amme ve hususi sıhhat kuruluşlarında “ebe yardımcısı” unvanı ile çalışabilmektedirler.
Üniversiteye girişlerde ebelik bölümleri için ilaveten ek puan verilmektedir.
Ayrıca 2 senelik meslek yüksek okulları için orta tedris başarı puanı ile sınavsız geçiş hakları bulunmaktadır.
Ebe yardımcıları,bazı ülkelerde Doğum Bakım Asistanı ünvanı olarak nitelendirilir.
Ebe yardımcısının kanundaki tanımı, vazife ve sorumlulukları nelerdir?
Ebe yardımcısı
İlgili Kanuni düzenleme şu şekildedir:
MADDE 29 – 1219 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
GEÇİCİ MADDE 11 –
Bu maddenin yürürlüğe girmiş olduğu tarihten itibaren, sıhhat meslek liselerinin hemşire yardımcılığı, ebe yardımcılığı ve sıhhat bakım teknisyenliği haricindeki programlarına talebe kaydedilmez.
Bu maddenin yürürlüğe girmiş olduğu tarihten itibaren 25/2/1954 tarihindeki ve
6283 sayılı Hemşirelik Kanununun geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası kapsamında sıhhat meslek liselerinin hemşirelik programına da talebe kaydı yapılmaz.
Bu tarihe kadar kaydı yapılma olan öğrenciler eğitimlerini kayıtları meydana getirilen programlarda tamamlarlar ve bitirdikleri programların meslek unvanını kullanırlar.
Sağlık meslek liselerinin kapatılan programlarından bu maddenin yürürlüğe girmiş olduğu tarihe kadar mezun olanlar da meslek unvanlarını kullanmaya devam ederler.”
Torba kanunla, sağlıkla alakalı meslek unvanlarının sayıldığı 1219 sayılı Kanunun ek 13. maddesine 4 yeni unvan eklenmiştir. İlgili unvanlar ve açıklamaları şu şekildedir:
y) Ebe yardımcısı; sıhhat meslek liselerinin ebe yardımcılığı programından mezunolup ebelerin gözetiminde yardımcı olarak çalışan, ilaveten hastaların günlük hayat aktivitelerinin yerine getirilmesi, beslenme programının uygulanması, şahsi bakım ve temizliği ile sıhhat hizmetlerine ulaşımında yardım eden ve refakat eden sıhhat teknisyenidir.
Ebe yardımcılığı vazife ve sorumlulukları (Ebe yardımcısının sorumlulukları)
Ebe Yardımcısı; Ebelerin gözetiminde yardımcı olarak çalışan, ilaveten hastaların günlük hayat aktivitelerinin yerine getirtmesi, beslenme programının uygulanması, şahsi bakım ve temizliği ile sıhhat hizmetlerine, ulaşımında yardım eden ve refakat eden sağlık teknisyenidir.
Ana-çocuk sağlığı hizmetlerini yürüten, doğum öncesi, doğum, doğum sonrası hizmetleri veren, 0-6 yaş grubu çocuk beslenme aşıları yapan, aile planlaması, şahsi temizlik kuralları, ilkyardım, bulaşıcı ve toplumsal hastalıklardan korunma ve savaşla alakalı konularda bireye, aileye, topluma sıhhat eğitimi veren, doğum, ölüm istatistik verileri toplayan, değerlendiren amme kuruluşları ile lüzumlu iş birliğini elde eden insani ve etik davranışları ile misal meslek mensubudur.
Ebe yardımcılığı eğitim süresi ve içeriği
22 Mayıs 2014 sayılı resmi gazete 29007)
Ebe Yardımcısı programına ortaokul TEOG sınavına göre, tercih ve yerleştirme sistemiyle direkt olarak talebe alınır.
Öğrenciler 9 uncu sınıfta tüm okullarda okutulan ortak dersleri; 10 sınıftan itibaren alan seçerek, ortak derslerle beraber sıhhat hizmetleri alanı derslerini de görürler.
Mesleğin eğitim süresi 4 yıldır. Eğitim kuramsal ve kolay eğitimlerden oluşur.
Öğrenciler eğitimleri süresince; Kadın rahatsızlıkları ve Doğum Dersi, Ana ve Çocuk Sağlığı Hizmetleri ve Eğitimi, Çocuk Sağlığı ve rahatsızlıkları bilgisi, Ruh Sağlığı, Ebelikte Yöntem, Aile Planlaması,
İlkyardım, Anatomi ve Fizyoloji, Histoloji, Farmakoloji, Beslenmeye Giriş, Patoloji, Halk Sağlığı ve Ebeliği derslerini alırlar. Bu meslek derslerini : Hastane, Doğum Evi ve Ana -Çocuk Sağlığı Merkezlerinde tatbiki olarak yaparlar.
Ebe yardımcılığı mesleğinin gerektirdiği özellikler
Ebe olmak isteyenlerin; Biyolojiye alakalı ve bu alanda başarılı, insanlara yardım etmekten hoşlanan, Sorumluluk duygusu yüksek, ivedi ve doğru karar verebilen, temiz, dikkatli, titiz, tedbirli,tertipli, şefkatli, sevecen, bedence sağlıklı, dayanıklı ve soğukkanlı kimseler olmaları gerekir.
Ebelik mesleği sadece bayanlara aleni bir meslektir.
Ebe yardımcılığı görevleri
a)Doğurganlık sınırları içindeki kadınların üreme sağlığı konusu ile alakalı kayıtlarının
tutulmasına yardım eder.
b)Gebelik öncesi dönemde gebeliğe hazırlık eğitim programı ile anne-babalığa ve doğuma
hazırlık programlarının uygulanmasına yardım eder.
c)Gebelik izlemleri süreci dâhil olmak suretiyle kadının muayeneye hazırlığını yapar.
ç)Gebelik, doğum ve doğum sonrası dönemde gebenin günlük hayat aktivitelerinin yerine
getirilmesi, beslenme programının uygulanması, şahsi bakım ve temizliği ile ilgili
gereksinimlerinin karşılanmasına yardımcı olur.
d)Doğum esnasında gebenin doğum ağrısı ve doğum korkusuyla başa çıkmasına yardımcı olur.
e)Doğum sonrası dönemde; anneye bebek bakımı ve emzirme konusu ile alakalı yardımcı olur, anne
ve bebeğin genel sıhhat halinde ayrım etmiş olduğu değişimleri ebeye bildirir.
f)Kadının öteki bir kliniğe ya da birime transferine yardımcı olur ve refakat eder.
g)Gebelik, doğum ve doğum sonrası dönemde anne ve bebek sağlığını güvenliğini sağlamak ve
geliştirmek için hizmet sunmuş olduğu gruba malumat verir.
ğ)Aile planlaması hizmetlerinde, kadın ve yenidoğana ait tarama programlarının
yürütülmesinde ebeye yardım eder.
h)Kullanılan malzemelerin temizliği, dezenfeksiyonu ve makul şekilde saklanmasına yardım
eder.
ı)Çalıştığı ünitenin kullanıma hazır bulundurulmasında vazife alır.
i)Alınan kan, doku ya da öteki örneklerin laboratuvara naklini sağlar
Ebe yardımcılığı çalışma alanları ve iş bulma olanakları
Ebe Yardımcıları; resmi ya da hususi hastanelerde, dispanser ve sıhhat ocaklarında vazife alabilirler. Çalışma ortamı genel anlamda pak ve kapalıdır. Ebe Yardımcıları çalışırken gebe kadınlarla, bebeklerle, 0-6 yaş grubu çocuklarla, doktorlarla, uzman hekimlerle ve öteki sıhhat personeliyle iletişim halindedir.
Köylerde çalışan ebe yardımcıları hizmet verirken sıklıkla yolculuk etmek durumundadırlar. Ebe yardımcısı vazife yapmış olduğu sıhhat kuruluşlarında belirlenen takvime göre nöbete kalmak ya da vardiyalı çalışmak durumundadır.
Ebe Yardımcısı Sağlık Bakanlığına, Sosyal Sigortalar Kurumu ve üniversitelere bağlı hastanelerle hususi hastanelerde, doğumevlerinde ve aile planlaması merkezlerinde, aile hekimliği birimlerinde,doğum klinikleri ve dispanserlerde iş bulabilirler.
Bu meslekte çabalama koşulları genel anlamda ağır bulunmasına karşın, ülkenin her yerinde çabalama olanağı olmasından iş bulma problemininin olmadığı söylenebilir.
Ayrıca Ülkemizde kaba doğum hızı, bebek ölüm hızı,genel doğurganlık hızı ve anne ölüm oranlarının yüksek olması sebebiyle ebe ihtiyaçı olabildiğince yüksek düzeyde olup, halen vazife yapmakta olan ebe sayısı ihtiyacı karşılayacak düzeyde olabildiğince uzaktır. O nedenle programdan mezun olacak ebelere istek fazladır.
Ebe yardımcılığı mesleğinde ilerleme
Sağlık meslek liselerinden mezun ebe yardımcıları üniversite imtihanlarına girerek yüksek tahsil yapabilirler. Yüksek tahsil yapan ebeler ise isterlerse lisans eğitiminden sonra alanlarında master (yüksek lisans) ve hekime eğitimi alarak akademik kariyer yapabilirler, yüksek tedris kurumlarında inceleme görevlisi, doçent, profesör gibi unvanlarla tedris üyesi olarak vazife yapabilirler.
657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu kapsamında amme sektöründe çalışmaları halinde; yüksek tedris programlarından mezun olanlar 8. derecenin 1. kademesinden, sıhhat meslek liselerini bitirenler 12. derecenin 2. kademesinden maaş alırlar. Maaşlar kıdeme ve
Özel hastane, poliklinik vb. yerlerde çalışanlar ise piyasa koşullarına göre vakit içinde hizmet süreleri, mesleki tecrübe ve bilgilerine göre farklı oranlarda ücret almaktadırlar.
Üniversiteye girişlerde Ebe ve Hemşirelik bölümleri için ek puan verilmektedir.
2 senelik meslek yüksekokulları için orta tedris başarı puanı ile imtihan geçiş hakları bulunmaktadır.
