Atatürk haftası ne zaman kutlanır? Etkinlikler nelerdir?
10 Kasım Atatürk’ü Anma Günü, 10 Kasım 1938 günü saat 09.05’te hayatını yitiren, Türkiye’nin kurucusu ve ilk Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk anısına her sene tutulan milli yastır.
10 Kasım gününü içine alan Atatürk Haftası ise Atatürk’ün yurt genelinde anıldığı, prensip ve devrimlerinin anlatıldığı, radyo ve televizyonda konuşmalarının kendi sesinden yayımlandığı, Atatürk’le alakalı filmlerin gösterildiği; 10-16 Kasım tarihleri arasına mukamele gelen haftaya denir.
10 Kasım günleri saat 09.05’te çalan siren sesleriyle beraber Türkiye genelinde 2 dakika süreyle Atatürk anısına hürmet duruşuna geçilmektedir.
Ardından Türkiye Büyük Millet Meclisi binası önündeki bayraklar hariç, Türkiye’deki bütün resmi binalarda ve ülkenin dış temsilciliklerde bayraklar, yas göstergesi olarak yarıya indirilir.
Anıtkabir’de bulunan bayraklar öteki günlerde hiç bir sebeple yarıya indirilmez. Bayrağın devamlı çekili bulunmadığı yerlerde, bayrak ilkin göndere çekilir; daha sonra da yarıya indirilir.
Atatürk haftası etkinlikleri nelerdir?
Atatürk haftası resmî törenler
Anıtkabir’de düzenlenen törenler
Başkent Ankara’daki törenler Cumhurbaşkanı, Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Meclis Başkanı, Meclis’te grubu bulunan siyasal partilerin genel başkanları,
Genelkurmay Başkanı, Kuvvet Komutanları ve öteki devlet erkânın katılımı ile Anıtkabir’de gerçekleştirilir.
Tören, Aslanlı Yol’da yürüyüşle başlar. Yürüyüşün sonrasında Cumhurbaşkanı, Atatürk’ün mozolesine çelenk koyar. Saat 09.05’te devlet erkânı iki dakikalık hürmet duruşunda bulunur ve İstiklâl Marşı okunur.
Törenin sonrasında Anıtkabir Özel Defteri imzalanır.
Atatük haftası için Dolmabahçe Sarayı’nda düzenlenen törenler
İstanbul’da, resmî ve askerî erkân ile sivil cemiyet örgütlerinin, öğrencilerin ve halkın katılmış olduğu Atatürk’ü anma törenleri birtakım seneler Atatürk’ün vefat etmiş olduğu İstanbul’un Beşiktaş ilçesinde bulunan Dolmabahçe Sarayı’nın 71 numaralı odasında düzenlenir.
Törenin, valilikçe Taksim Meydanı’ndaki Cumhuriyet Anıtı’nda düzenlendiği yıllarda bile Dolmabahçe Sarayı’nda halkın katılımı ile Atatürk’ü anma töreni yapılır.
Saat 09.05’te başlayan siren sesi eşliğindeki iki dakikalık hürmet duruşunun sonrasında İstiklâl Marşı okunur. Törenden sonra Saray ziyaretçilere açılır.
Atatürk haftası için okullarda düzenlenen bayrak törenleri
Okullarda düzenlenen bayrak törenleri, bayrağı yarıya indirecek talebe ile gönderin sağında ve solunda bayrağa dönük olarak duran iki öteki öğrencinin, “hazır ol”da bayrağı selamlamasıyla başlar.
Saat 09.05’te gelen siren ya da boru sesi eşliğinde meşaleler yakılır ve katılımcılar iki dakikalık hürmet duruşunda bulunur.
10 Kasım haricindeki hürmet duruşlarında bu süre bir dakikadır.
Saygı duruşunun sonrasında gönderde çekili duran bayrak, İstiklâl Marşı eşliğinde ağır ağır yarıya indirilir. Marşın bitimi ve sorumlu öğretmenin “rahat” komutu ile bayrak töreni tamamlanır.
Tören süresince Atatürk Büstü’nün sağ ve sol yanısıra biri kız, öteki adam iki talebe tarafınca hürmet nöbeti tutulur.
Yarıya indirilen bayrak, ders günün sonunda tekrardan merasim yapılması gerekiyorsa tekrardan tepeye çekilmez.
Yeni merasim gezici direkli bir bayrakla yapılır.
Bayrak, gün batımında sorumlu şahıs tarafınca törensiz olarak tepeye çekilir.
Atatürk haftası için mülki idarelerin düzenlemiş olduğu törenler
Pek oldukça il ve ilçede kaymakamlık ve valilik tarafınca düzenlenen Atatürk’ü anma törenleri kapsamında, amme görevlileri ve mahalli halkın katılımı ile Atatürk anıtına çelenk bırakılır.
Saat 09.05’te gelen siren sesiyle iki dakikalık hürmet duruşunda bulunulur. Ardından İstiklâl Marşı eşliğinde bayraklar yarıya indirilir.
Törenden sonra sık sık bölgede bulunan okul ya da kültür merkezi gibi yerlerde günün anlam ve önemine makul konuşmalar yapılır ve Atatürk hakkında sergi açılışları, oratoryolar, şiir ve müzik dinletileri gibi etkinlikler düzenlenir.
Atatürk haftası için yapılan diğer resmî törenler
Pek oldukça büyük devlet kurumu ve üniversite de kendi Atatürk’ü anma törenlerini düzenler.
Kurumda çalışanların katılmış olduğu bu törenlerde, Atatürk büstüne çelenk konulur; iki dakikalık hürmet duruşunda bulunulur ve İstiklâl Marşı eşliğinde bayraklar yarıya indirilir.
Törenin ardından, günün anlam ve önemini vurgulayıcı konuşmalar ve sunumlar yapılır; sergi, dinleti gibi etkinlikler düzenlenir.
Her sene 10 Kasım günü saat 09.05’te sirenlerin çalmasıyla beraber ülke genelinde birçok kişi, o sırada törende olmasa bile, bulundukları noktada hürmet duruşuna geçmektedir.
O anda trafikte olan vatandaşlar otomobillerinden inerek hürmet duruşuna katılmakta ya da korna çalarak sirene eşlik etmektedir.
Devlet kurumlarının düzenlemiş olduğu anma törenlerinin yanı sıra sivil cemiyet örgütleri de tören, gösteri ya da yürüyüş gibi etkinlikler düzenlemekte ya da resmî kurumların düzenledikleri etkinliklere katılmaktadırlar.
Dolmabahçe Sarayı’nda Atatürk’ün hayatını kaybetmiş olduğu odada düzenlenen anma törenine katılmak isteyenler uzun kuyruklar oluşturmakta, törenin sonrasında Atatürk’ün yatağına karanfiller bırakıp Saray’ı ziyaret etmektedir.
Ayrıca Türkiye’nin birçok yerinden yüz binlerce insan, her sene Atatürk’ü mezarı başlangıcında anmak için Anıtkabir’i ziyaret etmektedir.
Genelkurmay Başkanlığı’nın açıklamış olduğu verilere göre 2013 senesinde yani Atatürk’ün ölümünün 75. yıldönümünde bu rakam bir milyonu aşmıştır.
2014 yılındaki ziyaretçi sayısınında 850 bin kişi olduğu olduğu tahmin edilmektedir.